Konutlarda olsun, işyerlerinde olsun elektrik enerjisinin en büyük tehlikesi, herhangi bir tehlike durumunda insanların can ve mal güvenliğini ciddi anlamda tehdit etmesidir. Elektrik belki günlük yaşamı son derece kolaylaştırıyor ama taşıdığı yaşamsal riskler açısından, gerekli önlemler alınmazsa o derece tehlikeli de olabiliyor. Özellikle işletmelerin kullandığı bütün makinalar ve ekipmanları, elektrik enerjisine ihtiyaç duymaktadır.
Elektrik enerjisi, elektrik santrallerinde üretilmekte ve bir takım iletkenler kullanılarak konutlara ve işyerlerine ulaştırılmaktadır. Elektrik enerjisi, iletilmesi en kolay olan ve tüketilirken artık madde bırakmayan, dolayısıyla çevre kirliliğine neden olmayan bir enerji kaynağıdır. Bu yüzden de elektrik enerjisi, dünyada en fazla kullanılan enerji çeşididir. Elektrik enerjisi doğal kaynaklardan elde edilmektedir ama unutmamak gerekir ki doğal kaynaklar sınırsız değildir. Bu nedenle elektriğin verimli kullanılması konusunda herkesin bilinçli olması gerekmektedir.
Elektrikli cihazların güvenliği ile ilgili olarak Avrupa Birliği tarafından 2006/95/AT sayılı Alçak Gerilim Direktifi yayınlanmıştır. Ülkemizde de bu direktif esas alınarak Sanayi ve Ticaret Bakanlığı tarafından Alçak Gerilim Yönetmeliği (2006/95/AT) yayınlanmıştır. Bu yönetmeliğin kapsadığı başlıca elektrikli araçlar şunlardır: patlayıcı ortamlarda kullanılmak için tasarlanan elektrikli araçlar, her türlü asansörlerin elektrikli parçaları, radyoloji ve tıp alanından kullanılan elektrikli araçlar, bütün fiş ve prizler, elektrik ölçen araçlar, elektrikli kontrol araçları, uluslararası kuruluşların belirlediği güvenlik esaslarına uygun gemi, uçak veya demiryollarında kullanılan özel elektrikli ekipmanlar.
Sözü edilen yönetmelik, 50 volt ile 1000 volt arasında alternatif akım veya 75 volt ile 1500 volt arasında doğru akım kullanan veya üreten bütün elektrikli araçlara ve ekipmanlarına uygulanmaktadır.
Yetkili test ve muayene kuruluşları tarafından, elektrik kullanan her türlü cihazın güvenilirliğini tespit etmek üzere elektriksel testler yapılmaktadır. Bu kuruluşlar bu hizmetleri, esas olarak yerli ve yabancı akreditasyon kuruluşlarından aldıkları yetkiye dayanarak, kısaca akredite olarak vermektedir. Bu çerçevede LVD testi, EMC testi, topraklama testleri, gerilim testi, izolasyon testi gibi temel testler yanı sıra ortam sıcaklığında izolasyon direnci, yüzey gerilimi, yüksek gerilim, iletken direnci, ısınma, kaçak akım, elektrik dayanımı, giriş gücü ve akımı ve gerilimli bölümlere erişilmeye karşı koruma testi gibi çok spesifik testler de yapılmaktadır.
Kuruluşumuz tarafından elektriksel testler kapsamında esas olarak şu hizmetler verilmektedir:
- RoHS testleri
- Yangına dayanım ve tepki testleri
- IP koruma testi
- Sızdırmazlık testi
- Gürültü testi ve akustik ölçümler
- Mekanik ve fiziksel testler
- Aydınlatma şiddeti ölçümleri
- Radyoaktif maruziyet ölçümleri
- Ortam radyasyon testleri
- Elektromanyetik ortam ölçümleri
Kuruluşumuz bu elektriksel test çalışmalarını, ilgili yasal düzenlemelere, yerli ve yabancı kuruluşlar tarafından yayınlanan standartlara ve test yöntemlerine uygun şekilde gerçekleştirmektedir. Bu arada kuruluşumuz, NAC Akreditasyon Kurumu’ndan, TS EN ISO/IEC 17025 standardına uygun şekilde akredite olmuştur ve yapılan test, ölçüm, analiz, kontrol ve muayene işlemleri ve düzenlenen raporlar, özel ve resmi denetimlerde geçerli kabul edilmektedir.
LVD, Low Voltage Directive ifadesinin kısaltmasıdır ve Alçak Gerilim Direktifi anlamına gelmektedir. Bu direktif 1973 yılında Avrupa Birliği tarafından yayınlanmıştır. 1990 yılına gelindiğinde bu defa, alçak gerilim cihazlarının Avrupa Birliği ülkelerine serbestçe girebilmesi için bu cihazların üzerine CE işaretinin konulması şartı getirilmiştir. Üretici firmalar, ürünlerine CE etiketi koyabilmek için de, test ve muayene kuruluşlarına müracaat ederek, ürünlerinin uygunluğunu tespit ettirmeleri gerekmektedir.
Sözü edilen Alçak Gerilim Direktifi esaslarına göre, elektriksel güvenlik testlerinin yaptırılması zorunlu olan elektrikli cihazlar, çalışması için 50 volt ile 1000 volt arasında alternatif akıma ya da 75 volt ile 1500 volt arasında doğru akıma gereksinim duyan cihazlardır.
Yeni Yaklaşım Direktifleri kapsamına giren ürünler üzerinde bulunan CE işareti, bu ürünlerin Avrupa Birliği ülkeleri için uygun olduğunun bir kanıdır. Ürünlere CE işaretinin konulması, ilgili standartlarla da desteklenmiştir. Bu standartlar, ürünlerin can güvenliğini sağlaması açısından asgari koşulları belirlemektedir.
Avrupa Birliği ile uyum çalışmaları kapsamında ülkemizde mevcut yasal düzenlemelerde gerekli değişiklikler yapılmakta, yeni yasal düzenlemeler çıkarılmakta ve ilgili uluslararası standartlar yasal düzenlemeler ile uyumlu hale getirilmektedir.
Bu kapsamda olmak üzere bilhassa makine ve beyaz eşya üretimi yapan üretici firmalar, LVD testlerine oldukça önem vermektedir. Bu ürünler için gerekli uygunluk ve güvenlik testleri yapılmadan, ürünler hem ülke içinde hem de ülke dışında satışa sunulmamaktadır. Bu çerçevede özellikle makkina üreten firmalar açısından 60204-1 standardı, beyaz eşya üreten firmalar açısından 60335-1 standardı önemli olmaktadır. Bu standartların tam isimleri şunlardır:
- TS EN 60204-1 Makinalarda güvenlik – Makinaların elektrik donanımı – Bölüm 1: Genel kurallar
- TS EN 60335-1 Güvenlik kuralları – Ev ve benzeri yerlerde kullanılan elektrikli cihazlar için – Bölüm 1: Genel kurallar
Makine ve beyaz eşyalar dahil bütün elektrikli cihazlarda yapılacak kaçak akım, toprak sürekliliği, izolasyon direnci veya yüksek gerilim gibi testler büyük önem taşımaktadır. Genel olarak LVD testleri şu elektrikli cihazlar için yapılmaktadır: evlerde işyerlerinde kullanılan elektrikli cihazlar, bilgi teknolojisi cihazları, radyo frekansları kullanan sanayi üürnleri, bilim ve tıp cihazları, elektrikli tıbbi cihazlar ve ölçme ve kontrol amaçlı olarak laboratuvarlarda kullanılan elektrikli cihazlar.
Kuruluşumuz tarafından LVD testleri kapsamında esas olarak şu hizmetler verilmektedir:
- LVD kaçak akım testi
- LVD toprak sürekliliği testi
- LVD izolasyon direnci testi
- LVD yüksek gerilim testi
- LVD kızaran tel testi
- LVD muhafaza dayanım testi
Kuruluşumuz bu LVD test çalışmalarını, ilgili yasal düzenlemelere, yerli ve yabancı kuruluşlar tarafından yayınlanan standartlara ve test yöntemlerine uygun şekilde gerçekleştirmektedir. Bu arada kuruluşumuz, NAC Akreditasyon Kurumu’ndan, TS EN ISO/IEC 17025 standardına uygun şekilde akredite olmuştur ve yapılan test, ölçüm, analiz, kontrol ve muayene işlemleri ve düzenlenen raporlar, özel ve resmi denetimlerde geçerli kabul edilmektedir.
TS 2127 EN 60065 : Güvenlik kuralları – Ses, görüntü ve benzeri elektronik cihazlar
TS EN 61010-1 : Ölçme, Kontrol ve Laboratuvarda Kullanılan Elektrikli Cihazlar İçin Güvenlik Özellikleri Bölüm 1-Genel Özellikler
TS EN 62031 : LED modülleri – Genel aydınlatma için – Güvenlik ile ilgili özellikler
TS IEC 62560 : Lambalar – Kendinden balastlı LED lambaları – Gerilimi 50 V’dan büyük olan genel aydınlatmada kullanılan – Güvenlik özellikleri
TS EN 62040-1 : Kesintisiz Güç Sistemleri -Bölüm 1:KGS için genel kurallar ve güvenlik kuralları
TS EN 60335-1 : Güvenlik kuralları – Ev ve benzeri yerlerde kullanılan elektrikli cihazlar için – Bölüm 1: Genel kurallar
TS EN 60950-1 : Bilgi teknolojisi cihazları – Güvenlik- Bölüm 1: Genel kurallar
TS EN 60204-1 : Makinalarda güvenlik – Makinaların elektrik donanımı – Bölüm 1: Genel kurallar
TS EN 60601-1 : Elektrikli tıbbi donanım-Bölüm 1: Temel güvenlik ve gerekli performans için genel kurallar :
TEST Sınıfları ve Standartları :
Test Sınıfı |
Standart |
| Telekomünikasyon ağlarının bağlantı ekipmanları | EN 41003: 200 |
| Ses – Görüntü ve Benzeri Elektronik Cihazlar | IEC / EN 60065 |
| Elektrik tesisatı için kablo kanal sistemleri | EN 50085-1: 2005 |
| Makinelerin Elektrik Teçhizatı (EMC hariç) | 2006/42/AT Makine Direktifi (IEC / EN 60204-1) |
| Makinelerin Elektrik Teçhizatı( EMC bölümü hariçtir) | IEC / EN 60204-1 |
| Genel aydınlatma için LED modülleri ve güvenlik özellikleri | IEC / EN 62031, IEC 62560 |
| Elektrikli Tıbbi Donanım | IEC / EN 60601-1 |
| Kesintisiz Güç Sistemleri | IEC / EN 62040-1 |
| Bilgi Teknolojisi Cihazları | IEC / EN 60950-1 ve EN 60950-1/A1:2010
|
| Ev ve Benzeri Yerlerde Kullanılan Elektrikli Cihazlar | IEC / EN 60335-1 |
| Ölçme, Kontrol ve Laboratuvarda Kullanılan Elektrikli Cihazlar | IEC / EN 61010-1 |
Deney ve Muayenelerden Bazıları :
| – Güç ölçümü | – Etiket incelemesi |
| – Sıcaklık deneyi | – Kaçak akım deneyi |
| – Elektrik dayanımı | – Toprak devamlılığı |
| – İzolasyon direnci | – Nemlendirme |
| – Hata koşulları | – Isıl dayanıklılık |
| – İç iletkenler için elektrik dayanımı | – Yalıtım aralıkları ölçümü |
| – Bilye basınç deneyi | – Kapasite boşalması deneyi |
| – In-rushcurrent deneyi | – Mekanik deneyler |
| – Bileşen değerlendirmesi (trafo vs.) | – Elektrik alan ölçümü / EN 50366 deneyi |
| – Denge deneyi | – GlowWire ( Kızaran Tel ) deneyi |
| – Flammability ( Alev Almazlık ) deneyi |
Avrupa Birliği ülkeleri tarafından uygulamaya konulan Yeni Yaklaşım Direktifleri ile çeşitli ürün grupları belirlenmiş ve bu ürünler için gerekli uygunluk ve güvenlik çalışmalarının kapsamı tespit edilmiştir. Ayrıca bu ürünlere CE işaretinin konulmasına yönelik uygulama başlatılmıştır.
Yeni Yaklaşım Direktifleri kapsamında aşağıda gösterilen üç temel direktif esas alınmaktadır:
• 2006/42/AT sayılı Makina Emniyeti Direktifi
• 2006/95/AT sayılı Alçak Gerilim Direktifi (LVD)
• 2004/108/AT sayılı Elektromanyetik Uyumluluk Direktifi (EMC)
• 2014/30/EU sayılı Elektromanyetik Uyumluluk Direktifi (EMC)
Ülkemizde de Sanayi ve Ticaret Bakanlığı tarafından, yukarıda sözü edilen Elektromanyetik Uyumluluk Direktifi (Electromagnetic Compatibility, EMC) esas alınarak Elektromanyetik Uyumluluk Yönetmeliği (2004/108/AT) yayınlanmıştır.
Bu yönetmeliğin çıkarılma amacı şudur:
- Elektrikli cihazların, elektromanyetik uyumluluğunu düzenlemek
- Tüketicilere, belirlenen bir elektromanyetik uyumluluk seviyesinde bulunan elektrikli veya elektronik cihazların sunulmasını sağlamak
Bu kapsamda olmak üzere elektromanyetik uyumluluk testlerinin yapılması gerekli cihazlar şunlardır:
• Çalışırken çevresine elektrikli veya elektromanyetik dalgalar yayan cihazlar
• Çalışırken çevresine elektrikli veya elektromanyetik dalgalar yayan bir cihazdan etkilenen cihazlar
• Kulllanım şekline göre hareketli olan veya belli bir yere monte edilen ve sürekli olarak kullanılacak olan cihazlar
Bilgisayar ve iletişim teknolojileri geliştikçe, bugün birçok elektrikli veya elektronik cihaz birarada çalışmak zorunda kalmaktadır. Doğal olarak bu araçların birbirlerine yakın çalışmaları ve birbirlerini etkilemeleri ya da birbirlerinden etkilenmeleri kaçınılmazdır. Bu cihazların yaydıkları elektromanyetik alanların insanların DNA yapısına kadar birçok organını etkilediği ve bağışıklık sistemine zarar verdiği artık bilimsel araştırmalarla da ortaya konulmuştur.
Yetkili test ve muayene kuruluşları tarafından, yukarıda açıklanan şekilde elektrikli ve elektronik cihazların yaydıkları elektromanyetik dalgaların boları ve etkileri tespit edilmeye çalışılmaktadır. Yapılan testlerin temel amacı, bu cihazların yaydığı elektromanyetik bozucu etkiyi belirlemeye yöneliktir.
Kuruluşumuz da bu çerçevede olmak üzere elektromanyetik uyumluluk kapsamında çok sayıda EMC testleri, ölçümleri ve kontrolleri yapmaktadır. Bu amaçla verilen hizmetler aşağıdaki tabloda yer almaktadır:
|
EMC Testleri |
|
|
EMI testleri |
Elektrostatik boşalma testleri |
|
EMF testleri |
Yansımasız oda testleri |
|
RF testleri |
İletim yoluyla bağışıklık testleri |
|
Radiated emission testleri |
Bağışıklık kafesi testleri |
|
Conducted emission testleri |
İletilen emisyon testleri |
|
Emission (emisyon) testleri |
Tıkırtı (click) testleri |
|
Immunity (bağışıklık) testleri |
Harmonik kırpışma testleri |
|
Conducted immunity testleri |
Açık alan testleri |
|
Radiated immunity testleri |
Bağışıklık testleri |
|
Radiated magnetic field testleri |
Yayınım testleri |
|
Radiated RF field immunity testleri |
Işımayla yayınım (emisyon) testleri |
|
CISPR testleri |
İletkenlikle yayınım (emisyon) testleri |
|
Power frequency magnetic field ımmunity testleri |
Işımayla bağışıklık (alınganlık) testleri |
|
Electrostatic discharging ESD testleri |
İletkenlikle bağışıklık (alınganlık) testleri |
Kuruluşumuz bu EMC test çalışmalarını, ilgili yasal düzenlemelere, yerli ve yabancı kuruluşlar tarafından yayınlanan standartlara ve test yöntemlerine uygun şekilde gerçekleştirmektedir. Bu arada kuruluşumuz, NAC Akreditasyon Kurumu’ndan, TS EN ISO/IEC 17025 standardına uygun şekilde akredite olmuştur ve yapılan test, ölçüm, analiz, kontrol ve muayene işlemleri ve düzenlenen raporlar, özel ve resmi denetimlerde geçerli kabul edilmektedir.
Elektromanyetik Uyumluluk (EMC) Nedir?
Elektromanyetik uyumluluk, elektromanyetik enerjinin yaratılması, iletilmesi ve alınması durumlarında sağlanan ve elektromanyetik açıdan bir girişim oluşturmayacak her türlü etki olarak tanımlanabilir.
Oluşan standartlar sonucunda bir elektronik ürünün pazarlanabilmesi açısından elektromanyetik uyumluluk çok önemli bir kriter haline gelmiştir. Eğer bir ürün herhangi bir ülkenin elektromanyetik uyumluluk koşullarını sağlamıyorsa, ürün o avrupa birliği ülkelerinde satılamaz. Avrupa Birliği CENELEC ve IEC tarafından oluşturulmuş bu standard Avrupa Birliğini kapsadığı halde diğer kıtalarda da EMC testinin kabul gördüğü bilinmektedir.
Elektromanyetik Girişim (EMI) Nedir?
Elektromanyetik girişim EMI, elektrik ve elektronik cihazların performansında azalmalara, bozulmalara veya hatalı işlemesine yol açan radyo frekanslarında doğal veya insan kaynaklı her türlü bozucu etki veya işaret olarak tanımlanabilir.
Günlük hayattan elektromanyetik girişim örnekleri vermek gerekirse; radyo dinlerken polis telsizlerinin araya girmesi, cep telefonlarının araç ABS sistemlerini etkilemesi, baskı devrelerde sızıntı, cep telefonu ile konuşurken bilgisayarda gürültü oluşması gibi örnekler listelenebilir.
Bir cihazın elektromanyetik uyumlu olarak kabul görülmesi için 3 şart vardır:
► Kendi içinde girişime yol açmamak (öz uyumluluk).
► Diğer cihazlara girişimde bulunmamak.
► Diğer cihazlardan kaynaklanan girişime karşı bağışıklı olmak.
“Elektromanyetik Uyumluluk” (Electromagnetic Compatibility, EMC) ise, bir cihaz veya sistemin elektromanyetik ortamda, bir girişime neden olmadan ve bir girişimden etkilenmeden çalışmaya devam etmesidir. Başka bir ifadeyle cihaz veya sistemin çalışıyorken diğer cihaz veya sistemleri etkilememesi ve onların çalışmasından etkilenmemesi olarak tanımlanabilir.
Elektromanyetik girişim, cihazın etkilendiği elektromanyetik ortamın bir sonucu olarak gözlenir. Belirli bir bölgede meydana gelen tüm elektromanyetiksel olaylar, o bölgenin elektromanyetik ortamını oluştururlar. Oluşan bu elektromanyetik ortamın başlıca etkileri de EMI ve EMC olarak söylenebilir. Elektromanyetik çevreyi ise karakterize etmek istersek, 2 unsur karşımıza çıkar:
► Frekans / Zaman
► Genlik ( Elektromanyetik enerjinin şiddeti veya gerilim-akım cinsinden değeri vb.)
EMI ve EMC Doğrulama Testleri
Elektromanyetik uyumluluk ve girişim konusunda hem cihaz seviyesinde hem de platform ve sistem seviyesinde çeşitli testler mevcut. Bu testlerde kullanılan ölçütler de EMI – EMC Standartları olarak belirlenmişlerdir. Bu standartlar ürünün elektromanyetik olarak kalitesini belirleyen başlıca unsurlardır. Standartlarda iki önemli unsur yer alır:
► Test sınır değerleri.
► Test yöntemleri.
Askeri cihazlar için ayrı standartlar mevcut iken ticari cihazlar için de ayrı standartlar mevcuttur. EMI – EMC testinin iki yönü vardır:
► Emisyon
► Alınganlık ( Bağışıklık )
2009 yılında Çevre ve Şehircilik Bakanlığı tarafından Sanayi Kaynaklı Hava Kirliliğinin Kontrolü Yönetmeliği yayınlanmıştır. Bu yönetmelik hazırlanırken güdülen amaçlar şunlardır:
- Çeşitli sanayi ve enerji üretim tesislerinde gerçekleştirilen faaliyetler sonucu is, duman, gaz, buhar, toz ve aerosol şeklinde havaya yayılan emisyonları kontrol altında tutmak
- İnsanların ve doğanın nefes almasını sağlayan havada oluşan kirlenmelerin önüne geçmek
- Havadaki kirlenmeler yüzünden insan sağlığını ve doğayı, ortaya çıkacak tehlikelerden korumak
- Bu tehlikelerin zararlarını ortadan kaldırmak veya en azından olumsuz etkilerini en düşük seviyeye indirmek
Sözü edilen yönetmeliğin kapsamı ise şu şekilde belirlenmiştir:
- İşletmelerin kurulması ve işletilmesine yönelik esaslar
- İşletmelerden çıkan hava emisyonları
- İşletmelerin etki alanı içinde hava kirliliği düzeyinin tespit edilmesi
- Yakıtların, ham maddelerin ve ürünlerin üretilmesi, kullanılması, saklanması ve taşınmasına yönelik esaslar
Kısaca yönetmelik ile, çeşitli sanayi ve enerji üretim tesislerinin faaliyetleri sırasında havaya yayılan emisyonların kontrol altına alınması hedeflenmiştir.
Gazların yoğunluğu çok düşük, akışkanlığı ise son derece yüksektir. Gazı oluşturan moleküller rastgele ve kaotik olarak sürekli birbirlerine ve bulundukları yerin yüzeylerine çarpar. Bu nedenle gaz kelimesi kaos kelimesinden türemiştir. Gazların birbirlerine karışması çok hızlıdır. Serbest kalan bir gaz birkaç saniye içinde bulunduğu ortamı bütünüyle kaplar.
Belli bir hacimde aynı sıcaklık ve aynı basınç altında herhangi bir gazın molekül sayısı aynıdır. Bu nedenle gaz miktarları genelde hacim olarak ölçülür. Ölçümler yüksek yoğunluklarda yüzdesel olarak hacmen, düşük yoğunluklarda ise milyon adetteki partikül sayısı olarak yapılır.
Gazlar risk oluşturma durumlarına göre şu şekilde sınıflandırılmaktadır: yanıcı gazlar, zehirli gazlar ve nötr (inert) gazlar.
Teknolojinin gelişmesi ile birlikte bir ortamda belli bir seviyenin üzerinde olmaları durumunda tehlike yaratan gazları tespit etmek için farklı çalışma ilkeleri olan gaz sensörleri üretilmiştir. Ancak yetkili laboratuvarlarda, her türlü ortamda farklı özellikler dikkate alınarak hassas gaz ölçümleri yapılmaktadır. Bu çerçevede kuruluşumuz da gaz ölçümleri konusunda çok sayıda test ve ölçüm çalışmaları yapmaktadır. Bu amaçla verilen hizmetler aşağıdaki tabloda yer almaktadır:
|
Gaz Ölçümleri |
|
|
Emisyon gaz ölçümleri |
PH3 (fosfin) ölçümleri |
|
İmisyon gaz ölçümleri |
Dual Tox CO/H2S ölçümleri |
|
Baca gazı ölçümleri |
LEL 0-100% LEL ölçümleri |
|
Ortam gaz ölçümleri |
CL2 (klorin) ölçümleri |
|
Tünel gaz ölçümleri |
NH3 (amonyak) ölçümleri |
|
CO (karbonmonoksit) ölçümleri |
C6H6 (benzen) ölçümleri |
|
CO2 (karbondioksit) ölçümleri |
NOx ölçümleri |
|
O (oksijen) ölçümleri |
VOC ölçümleri |
|
NO (azot oksit) ölçümleri |
Partikül ölçümleri |
|
NO2 (azot dioksit) ölçümleri |
Ortam nem ölçümü |
|
CH4 (metan) ölçümleri |
Ortam sıcaklık ölçümü |
|
H2S (hidrojen sülfür) ölçümleri |
Ortam toz ölçümü |
|
O2 (oksijen) ölçümleri |
Hava kirliliği ölçümü |
|
SO2 (kükürt dioksit) ölçümleri |
|
Kuruluşumuz bu gaz ölçümlerini, ilgili yasal düzenlemelere, yerli ve yabancı kuruluşlar tarafından yayınlanan standartlara ve test yöntemlerine uygun şekilde gerçekleştirmektedir.
Bu arada kuruluşumuz, NAC Akreditasyon Kurumu’ndan, TS EN ISO/IEC 17025 standardına uygun şekilde akredite olmuştur ve yapılan test, ölçüm, analiz, kontrol ve muayene işlemleri ve düzenlenen raporlar, özel ve resmi denetimlerde geçerli kabul edilmektedir.